فرار تسهیلات بانكی از دانش بنیان ها !
دانش فنی شركت های دانش بنیان كه مهم ترین اعتبار و دارایی نامشهود آن هاست، برای سیستم بانكی و ثبتی كشور اعتباری ندارد. علت چیست؟
مصطفی عبدالهی – ارزش دارایی‌های فنی و تخصصی دانش‌بنیان بودنت را می‌دانند اما چه فایده كه این دارایی‌ها برای سیستم بانكی كشور در حد یك ملك هم ارزش ندارد و به عنوان ضمانت تسهیلات پذیرفته نمی‌شود.دارایی های نامشهود دانش بنیان ها
شركتهای دانش‌بنیان، همان طور كه از نامشان معلوم است، مهم‌ترین دارایی‌شان دانش فنی، مهارت تخصصی و نیروهای ماهر و مسلط به فناوری‌های نوین است و همین دارایی است كه باعث تفاوت آن‌ها شده است؛ تفاوتی كلیدی كه نه فقط برای خود این شركت‌ها كه برای كشور مزیت‌ساز است و به همین دلیل، حالا جای خودش را در شعار سال هم پیدا كرده است: تولیدِ دانش‌بنیانِ اشتغال‌آفرین... .
با وجود این، مشكلات دانش‌بنیان‌ها در كشور ما بسیار است و یكی از آن‌ها، همین بی‌اعتبار بودن دارایی‌هایشان برای سیستم بانكی و ثبتی كشور.
دانش بنیان ها كارخانه و تجهیزات گران قیمت ندارند
سیدحسن هاشمی، رئیس سازمان نظام صنفی رایانه‌ای كشور، این موضوع را یكی از مشكلات شركتهای دانش‌بنیان صنعت فناوری اطلاعات برشمرده و گفته است: «شركتهای دانش‌بنیان برای رشد اقتصاد خود، نیازمند تامین منابع مالی و استفاده از تسهیلات بانكی هستند كه در این خصوص، دولت مصوبات حمایتی متعددی داشته و صندوق نوآوری و شكوفایی هم تسهیلاتی پیش‌بینی كرده، اما دریافت این تسهیلات نیازمند ضمانت و وثیقه بانكی است كه تامین آن برای شركتهای دانش‌بنیان مقدور نیست؛ چراكه مانند كارخانه‌ها نیستند كه خط تولید و تجهیزات گران‌قیمت داشته باشند و آن را وثیقه بگذارند، بلكه دارایی‌شان، مغزافزار آن‌هاست». او یك پیشنهاد هم داشته و گفته است: «صندوق نوآوری و شكوفایی می‌تواند با ارزش‌گذاری دارایی‌های فكری شركتهای دانش‌بنیان، آن را به عنوان وثیقه بپذیرد و به ازای آن، ضمانت‌های تعهد پرداخت مورد قبول سیستم بانكی را به شركت‌ها بدهد».
پیگیری خراسان از صندوق نوآوری و شكوفایی
موضوع را از صندوق نوآوری و شكوفایی هم پیگیری می‌كنیم؛ صندوقی كه تاكنون با همكاری بانك‌ها حمایت‌های متعددی از شركتهای دانش‌بنیان داشته است. اما كارشناس آن در گفت و گو با ما تایید می‌كند كه آن‌ها هم برای اعطای تسهیلات با رقم‌های بالا، ناگزیر به دریافت ضمانت و وثیقه ملكی هستند، مگر این‌كه دارایی نامشهود شركتهای دانش‌بنیان توسط كارگروه معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری ارزش‌گذاری شود.
مصوبه هیئت وزیران و كارگروهی كه تشكیل شد
دولت هم از وجود این مشكل بی‌اطلاع نیست و پیگیری‌هایی برای حل آن داشته اما هنوز به نتیجه نرسیده است. آبان 1400 بود كه معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری از به نتیجه رسیدن پیگیری‌ها خبر داد و اعلام كرد: «با تصویب هیئت وزیران و برای نخستین بار در كشور، شركتهای دانش‌بنیان و خلاق برای ارزش‌گذاری دارایی‌های نامشهود توسط معاونت علمی بررسی شده و مجوز فعالیت دریافت می كنند». حتی سامانه «ارزش‌گذاری دارایی‌های نامشهود» به نشانی sadan.isti.ir
هم ایجاد شد، اما هنوز مشكل پابرجاست و دست بسیاری از دانش‌بنیان‌ها از تسهیلات بانكی كوتاه.
سر بی كلاه 5500 شركت دانش بنیان
البته آن طور كه بانك مركزی اعلام كرده، در 10 ماه ابتدایی سال گذشته ۱۱۷۶ شركت دانش‌بنیان كشور موفق به دریافت تسهیلات بانكی شده‌اند و بیش از ۵۱۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات هم به آن‌ها پرداخت شده است؛ اما اگر آن را با آمار 6632 شركت دانش‌بنیان تایید شده مقایسه كنیم، مشخص می‌شود كه سر بیش از 5500 شركت از دریافت این تسهیلات بی‌كلاه مانده و دلیل عمده آن، نداشتن وثیقه مناسب بوده است.
رئیس كمیسیون كسب و كارهای دانش بنیان اتاق بازرگانی ایران
قول وزیر اقتصاد برای حل مشكل دانش بنیان ها
«افشین كلاهی»، رئیس كمیسیون كسب و كارهای دانش‌بنیان اتاق بازرگانی ایران، در گفت‌وگو با خراسان می‌گوید: معتبر نبودن دارایی‌های نامشهود دانش‌بنیان‌ها، یكی از مشكلات اساسی آن‌هاست كه ما بارها خواستار حل آن شده و اعلام كرده‌ایم بانك‌ها باید روال ارزیابی‌های خود برای اعطای تسهیلات را تغییر دهند و این دارایی‌ها را به عنوان ضمانت بپذیرند. كلاهی ادامه می‌دهد: در جلسه 29 فروردین با وزیر اقتصاد هم مجدد به این مشكل اشاره كردیم و دكتر خاندوزی هم قول دادند این مسئله را پیگیری كنند.یك پیشنهاد برای دانش بنیان شدن شركت های بزرگ
او یك پیشنهاد هم مطرح می‌كند و می‌افزاید: بانك‌ها می‌توانند برای خرید سهام شركتهای دانش بنیان، تسهیلات ویژه‌ای به شركتهای بزرگ بدهند تا هم شركتهای كوچك حمایت شوند و هم شركتهای بزرگ به سمت دانش بنیان شدن حركت كنند. به گفته كلاهی، پیش‌بینی تسهیلات برای پروژه‌های دانش بنیان و مشاركت در این پروژه‌ها هم راهكار دیگری است كه می‌تواند كمك حال شركت‌ها باشد.
تا روال ها تغییر نكند، اتفاقی نخواهد افتاد
البته او برای صحبت‌هایش یك جمع‌بندی ناامیدكننده هم دارد: متاسفانه مسئولان اجرایی، درباره شعار سال حرف‌های زیادی می‌زنند اما تا زمانی كه آیین‌نامه‌ها و بخشنامه‌های وزارتخانه‌ها و سیستم بانكی تغییر نكند، قطعا تغییر مهمی در حوزه فعالیت دانش‌بنیان‌ها ایجاد نخواهد شد.
